IBIBIO VERSION with Ini Mbebeng
Metọiñwañ mme mbon ndubehe
Iñwañ Eyaebọ Ewọọd Akʌk
~~~~~~~~~~~~~~~~
The Coming Of Credit Scheme
For Farmers & Agripreneurs
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
By ANIETIE USEN
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Utọ-iñwañ adikịt unen ke Akwa Ibom State ñkewuọ ndaha adoho se ekịt udodo emaana enyam ñkpọ iñwañ enọ idʌñ mfen ke usʌñ se Pastor Umo Enọ akoogh iwuod abaña, ado se enam ñkpọ ekan adibo ke iminie eti isọñ setọ ñkpọ. Ibad ñkpọ seyem ebada ebono ke afañ ami adikịt unen akọññọ ke adinie ata mfọnma usʌñ sekama adinọ mme atọ-iñwañ ewọọd akʌk; ami adiido ñkpọ siidinam ukpọhọde ñkpọ aba.
Ukem daña eyem ewọọd mme uñwam ke umiañ ntək ndubehe mme ñkpoon ndubehe mfen, utọ-iñwañ idoho se esio-ekad. Adinie ewọọd akʌk utọ-iñwañ ado ata akpan ñkpọ anọ mbon idʌñ nte mbon Akwa Ibom eyemme adidakka ñkpọñ akaan usʌñ utọ-iñwañ esed nnọ atodo utom utọ”iñwañ enyamma ñkpọ iñwañ ekịt udodo aba emaana enyam enọ idʌñ mfen. Ke ayọhọ ikpañwed 12 ke etək ñwed akedeke ARISE AGENDA, Umo Eno anekke awed abo ke imọ iyainam nnọ ekan ebọ ewọọd akʌk utọ-iñwañ eto Ibom Fadama Microfinance Bank mme me-utọ itie unịm akʌk ado mfen.
Nte awo anam-ndubehe ami amakeese akama ewọọd akʌk inam nnọ ndubehe itie nduọk-odudu amọ mme ndubehe amọ mfen akpoon ke mme isua ke edem, anye anekke anie ifiọk ukama ewọọd akʌk nnam ndubehe ñkịt unen. Mbon siikikoot se ami ñkewet ñkpọñ, ekeme aditoiyo ke mmaatañ ikọ mbaña Ibom Fadama Microfinance Bank mme utom se Pastor Umo Eno akenam nte andikitʌññọ itie unịm akʌk ado nnọ Akwa Ibom State – ami anye akenyʌññọ ado akpa atieiwuod akpokodo ke atu mme adaiwuod ke itie ado. Itie unịm akʌk ami adiido keed ke atu mme itie edịhi inọ ewọọd akʌk utọ-iñwañ ke Akwa Ibom State.
Afịd idʌñ sidad utọ-iñwañ nte akpan ñkpọ enie ibededem ke utọ ubonoñkpọ adinọ ewọọd akʌk ntom. Nte uwʌd ñkpọ, idʌñ India enam ñkpọ uwọọd akʌk ami adiñwam mme atọ-iñwañ ke esịd idʌñ kusʌñ-kusʌñ ata umiañ isua. Eseekpe isʌñ ewọọd ado ke emaekweññe idọk ñkpọ iñwañ enyʌñ ekood anye ewọọd etək-ini. Ekpeeb mme atọ-iñwañ ado daña ekama ewọọd akʌk ado enam sena ate enam enyʌñ ekpeme akʌk ado nna emaana ebọ ewọọd mfen ekama enam ndubehe utom iñwam ammọ nnọ akpon.
Ñkpọ mfen abaha ado adibọ mme atọ-iñwañ ñkpọ iñwañ amọ ndep. Ediọñọ ami nte Adidi-koono (Off-taking). Atọ-iñwañ amadiọñọ ibo ke ukada mme mbon mfen eyaedikoono ñkpọ iñwañ imọ imaisʌk ikekweeñe idọk imọ, udọñ aditʌm ewọọd akʌk ado ñkama nnam sekeana ate ekama enam amọ ayaakpon. “Adidi-Koono” anyʌñ ado ukem ñkpọ nte aditʌm mbono, adiben nnam ñkpọ, aditʌm ndọñ ke ñkpọ mme adinyam ami Pastor Umo Eno akesehe ama aditañ mbaña ke ini usuan etob ufehe nduba mbre ukada. Anye ñko amaase-atañ umiañ ini abaña mme eboho esehe ese ñkpọ ebaña ñkpọ iñwañ mme mbon uñyam ñkpọ iñwañ ami idịhi iben mme ñkpọ iñwañ inọ nnọ eka mme udua ke mme-itie mme-itie k’umi mme nyan usʌñ.
Usʌñ daña ebiinam ñkpọ ami adoho ewed ke ARISE AGENDA ado adiwuọk anyen nse nyʌñ nnọ ibaan mme iwaad uñwam adinam ndubehe-iñwañ ke adinọ ammọ uñwam ekotto “extension services”, ñkpọ utọ-iñwañ mme ukpeeb. Ami awuọñọ adinam nnọ utom aba. Nneñe-mbono mbeñe idem adinam akʌk ami Umo Eno awette anịm, aduak aditʌññọ ufọk ñwed itie nduññọ ñkpọ mbaña utọ-iñwañ.
Ñkpọ keed ke atu umiañ ñkpọ se Malaysia ekenam adikikeene ndọọk nkesịnne ketu ñwuọnda ñkan afịd idʌñ ke ñkpọ adan ayob ke afịd ededimbod akedo adisiak ufọkñwed ntaifiọk unam nduññọ ke adan ayob mme ñkpọ mfen sito ayob. Ufọkñwed ntaifiọk ami ediọñọke ke Malaysia nte Universiti Putra Malaysia (UPM), aketʌññọke nte etək ufọkñwed ukpeeb utọ-iñwan adiñwam Malaysia mfịn ami eda ke ayọhọ itie ita ke afịd idʌñ ke ededimbod sitem adan ayob inyʌñ inọ eka ntefen ikan.
Ke adinekke nnam ñkpọ nyʌñ nnam nnọ afọn ama, utọ-iñwañ asịnneke ke ARISE adaakịt daña Akwa Ibom State ekpediana keed mme-me umiañ ñka ekotto NGO mme mbon unọ akpoho ndubehe. Pastor Umo Eno asʌk ayịdde abo yak sted ami eto dion enam adituum ñkpọ mbono ke nde ke adinam mme ñkoọ iñwañ-iñwañ, ntuum afịd ibad ñkpọ mbono nyʌñ nnaña ñkpọ ke ata mfọn-ñkan usʌñ ke daña mme eboho mme ukaada eseenam.
Ke eti mme mmʌmọ-mmʌmọ akikede ami ukaada Umo Eno abịhi ikama, dian mme nneinen uduak mbre ukaada adịhi itịde ndiọkiso ke ndubehe utọ-iñwañ, Akwa Ibom akeme adikịt ndakka nda ke uyaiya ayio (golden era) amọ ami.
Translator: Ini Mbebeng
